‘Ik bijt niet,’ zeiden de Braziliaanse meisjes keurig met vuur in hun ogen op Hebreeuwse les. We hadden een prachtige lerares met een vreselijke nasale stem die werkelijk nauwelijks te verdragen was. Maar ik vond het heerlijk met haar te kletsen, ze kon het er zo lekker over hebben, hoe het was als je over de vijftig bent en opeens gescheiden.
‘Ik bijt,’ zei ik terwijl ik haar recht aankeek. In de klas behoorde mijn Hebreeuws tot één van de besten, ik ben gevoelig voor taal en ook deze rare van klanken en vreemde tekens raakte me tot in het diepst van mijn ziel. Daar waar de stilte heerst en alles openbarst.
Mijn mooie denkende vriendin was het ook niet met me eens, ik moest die taal onder de knie krijgen, het was belangrijk, er zat zoveel moois in. Ze wist hoe ik er van hield om verleid te worden. Hoe vaak gaf ze me niet alle dubbele bodems. Maar getal van gekte, elf lange jaren, heb ik geweigerd om meer dan ABC Hebreeuws te spreken, het was me te heilig.
Taal die nooit bedoeld was om in het dagelijks gebruik gebezigd te worden, in het begin van de staat zijn er mensen voor gestorven. Toen de dwarse lieden liever verder wilden in het Jiddisch, toen werden ze opgeblazen. Ik ben zo geschrokken toen ik daar eens goed naar keek.
Jiddisch – of Ladino, maar dat is een ander verhaal – is een taal waarin eeuwen van wijsheid is meegenomen, wijsheid van de straat, van de gewone man, en hij die bloedt, man die zijn hart in gedichten vatte en in huilende klanken de wereld aanbad. Hebreeuws was enkel voor de scholars, taal om in te bidden, taal om met God te spreken, niet om je brood mee te bestellen of de taxichauffeur tot aan de kut van zijn moeder te vervloeken.
Dat was uiteraard mijn zoet excuus. Dat wist zij ook wel, mijn art teacher. En nog steeds, als zij belt dan heeft ze het er over. Ik moet de taal leren, er is iets met die taal.
En ik begrijp niet waarom ze er zo op hamert, ik ben een keer heel boos op haar geworden, toen ik haar uitlegde, hoe arrogant ik het vond. Dat zaligmakende Hebreeuws waar mensen voor stierven waar illegale persen de hemel voor in vlogen, in duizend stukken, midden tussen de andere dagelijkse besognes. Prachtige taal, werkelijk waar, maar ik kon haar niet gebruiken.
Als ik over de Jodenbreestraat loop kijk ik naar het bord van het koshere restaurant, de hoogste graad van zaligmakend rabbinaal verantwoord, in het Hebreeuws. En deze avond zet ik mijn tanden in rauw vlees, of frambozen, dat is hetzelfde.
En ik schreeuw.
Oh God van Israel verhoor mij!
Thuis,
Jezzebel
Art: Eli Gur Arie, Icecream
Trommels van http://www.youtube.com/watch?v=SkQuMH4irck, voor mezelf.
dit heb je eerder laten zien. blijft prachtig. dat zoete vloeien van de stemmen over de brandbare heuvels.
@Jez: Mooi die link. Had het nog niet eerder gezien/gehoord.
Noa doet me aan mijn meer dan veertig jaar geleden overleden (lieve) moeder denken. Voorhoofd, ogen en haar zijn identiek. Dus was ik wat emotioneel.
Blijkbaar is dit blog een onderwerp waarin niet velen zich herkennen : -)
Dat maakt het natuurlijk meer uniek.
Ik heb het met warmte gelezen.
@Rommert ik heb dit nummer van Noa inderdaad ik geloof drie keer gebruikt, twee keer bij Jezzebel nu en één keer bij aloema. Er zijn dagen bij dat ik het heel graag hoor. 🙂
@Jack, het is natuurlijk ook nogal controversieel zeker voor zij die Hebreeuws spreken, dat maakt me niet uit.
Ik vind het fijn om mijn verhaal te vertellen.
Dank voor je reactie.
Waarom heb je een aversie voor heiligheid? Weet je dat?
@K, ik geloof niet dat ik een aversie tegen heiligheid heb, ik heb diep respect voor de heiligheid van het universum, maar als er mensen sterven voor een ideaal, dan is het voor mij al over, dan klopt het niet, wat ze ook zeggen.
In dit geval over de taal die gesproken moést worden. Daarmee is heel veel literatuur, een schat aan kennis die werd overgedragen in het Jiddisch, verloren gegaan, zo erg dat Jiddisch als taal al bijna niet meer bestaat.
Een enkeling die het nog kan, zijn hart laten spreken in die taal.
Dat is een ander uiterste. Dat ben ik ook met je eens. Is dat zo dat het Jiddisch al zover verdwenen is? Ik houd van klezmermuziek en die wordt vaak begeleid door Jiddische teksten. Ik vind het altijd jammer als een taal verdwijnt. Zo ook met het Occitaans in Zuid-Frankrijk. Alleen de ouderen spreken het nog en deze kregen vroeger klappen op school als ze het durfden spreken. Het was verboden. Toch zie je dat jongeren vaker een positieve houding hebben naar het aanleren van de haast verdwenen talen. Hopelijk blijft het daarmee behouden.
סלח
@landheha,
I can not.
There is nothing to forgive.
Every word a crime.
Ever letter a bursting vessel.
Blood all over the page
רחק
אמן
@Landheha, er is geen afstand, op mijn huid.
"Ik moet de taal leren, er is iets met die taal."
"Ever letter a bursting vessel."
אמן
door
@Landheha, Every letter a bursting vessel, ik was slordig met tikken, dank voor je woorden.
@Gianni, en verder. 🙂
mooie bijdrage, Jezzebel!
@Yolande, dank 🙂 Hoe gaat het met je? Ik word bloed onrustig van alle doeken die nu door mijn hele huis verspreid liggen, al dat oude werk, man oh man, soms zijn het dikke tranen.
IS Hebreeuws niet een taal die de tegenstellingen in de klank herbergt?
De dualiteit geborgen in de context van de zin?
Daar waar god de duivel is en vice versa gelijkelijk wordt uitgesproken?
Zo heb ik het toch ooit begrepen..
@Mephisto, oeh, nieuw plaatje in je avatar, grappig!
Hebreeuws is een prachtige taal. Als je de taal kent, begrijp je iets meer van het universum, ik geloof dat mijn mooie vriendinnen daar gelijk in hebben, er zijn verbanden die je anders niet zo gemakkelijk gezien zou hebben, maar om daar nou de taxichauffeur mee om zijn oren te slaan… 🙂