Hoe vertel ik het haar?

Het is geen gemakkelijke dag voor haar, die ze heeft uitgekozen om met mij te gaan winkelen in de stad. Sinds dat ik terugben hebben we het nog niet gedaan, samen slierten. We hadden het er wel over, maar het kwam er niet van, ook zij druk. Negen maanden geleden kwam ik midden in haar inkoopseizoen terug in haar leven, en zij in dat van mij, daar moeten we allebei nog aan wennen en zij, net als ik, was nog even aan het knokken. En ze is nog best jong en fitaal met haar bijna 67, maar ze is niet meer piep en dat harde werken is soms te veel voor haar.
Maar ze is de vrouw van een middenstander, daar draagt ze de lusten en ook de lasten van. Zo komt het dat ze nog werkt, soms moet je doorzetten met al je lef en soms moet je loslaten en er het beste van maken, maar mijn vader, ook al een doorzetter, had dat niet helemaal juist ingeschat. Toen gingen ze failliet, een jaar of tien geleden, toen bleek alles in die enorme put te zijn verdwenen, pensioen en zo. Mijn vader en mijn moeder werken als tijgers en het gaat gelukkig weer goed, ze kunnen er een fijn leven op nahouden en ze houden er ook werkelijk van. Maar van winkelen met mijn moeder was het tot vandaag dus nog niet gekomen.

Het is de verjaardag van mijn nichtje vertelt ze me, het dochtertje van mijn zus die ik nog steeds niet gezien heb. En ook mijn nichtje ken ik nauwelijks. Mijn zus en ik zijn gebrouilleerd, zoals zij gebrouilleerd is met mijn ouders en hen ook de kleinkinderen heeft ontnomen. De ergste straf die je een trotse opa en oma kunt aandoen, mijn ouders, die het heus niet allemaal goed hebben gedaan, maar die hoopten een nieuwe kans te krijgen bij hun kleinkinderen, daar bloeiden ze in op. Mijn zus, die de jongste is van ons drieën kon niet over de pijn stappen. Nu heeft ze bonje. Een raar gezin hebben we. Iedereen heeft ruzie met iedereen. Ook mijn broer komt niet meer thuis. Lang verhaal, ik wil het er nog niet over hebben.
Mijn moeder vertelt me dit pas als we midden in de Bijenkorf staan, net binnen. Ik sta stil en houd mijn hoofd schuin. Ik begrijp het opeens. Ze vertrouwde er op dat het gezellig met me zou worden, dan zou dit haar verzetje zijn. Het maakt me blij. Want ik weet hoe bang ze is om met mij bonje te krijgen en ik stampvoet makkelijk.

Direct daarna ploffen we op de banken van het Literaircafé, het is ochtend en stervenskoud in die tent. Dat duurt wel even voordat ze het innerlijke klimaat weer op ‘aangenaam’ hebben. We willen allebei een sigaretje en vluchten van de ene hoek naar de andere om aan die koude afzuigkappen te ontsnappen, we vinden een plek waar het behaaglijk genoeg is om eens echt te kletsen. Ze vraagt naar mijn laatste liefde. Ik weet niet zeker of ik haar verteld heb dat het alweer voorbij is. Maar dat weet ze inderdaad. En ik vertel haar hoe hij was, van de zakken drop en het afhankelijk maken. Ik zie dat ze moeite heeft om me te volgen, ze kent het begrip niet. Ik probeer het zo goed als ik kan uit te leggen, hoe het is in zijn meest extreme vorm en wat ik bij hem had gezien.
‘Jezus,’ zegt ze geschrokken, ‘jij maakt ook wat mee!’
En dan zou ik haar willen vertellen, hoe en waarom, maar dat durf ik niet, want hoe leg ik in godsnaam aan mijn moeder uit, alles wie en wat ik ben, hoe dat soms gaat en hoe het ook zeker mijn eigen schuld is.
Oh man, hoe pijnlijk soms.

Thuis,
Jezzebel

Art: Picasso