Geslagen laat ik me op het stoeltje bij de hippe rebetzin vallen.
Wat is er aan de hand, vraagt ze ons.
Ik vertel het verhaal. De negende van Av. De vernietiging van de tempel.
Ze kijkt ons met grote wijsheid aan. "Misschien," zegt ze voorzichtig, "als blijkt dat het niet kan op die dag dat jullie graag willen. Misschien is het dan geen goede dag."
Het is belangrijk om een huwelijk goed te doen, zo goed als je kunt, gaat ze verder. Op het moment dat bruid en bruidegom onder de choepa staan, beginnen ze helemaal opnieuw. Al hun zonden zijn vergeven. Zij staan namelijk op het punt de grootste mitswe (goede daad) te doen die ze ooit kunnen bewerkstelligen. Dat maakt God zo gelukkig, gaat ze door met haar meeslepende relaas. Zo gelukkig, dat God dit paar met een schone bladzijde laat beginnen. Het maakt niet uit wat je gedaan hebt. Op het moment dat je onder de choepa staat, heeft het niets meer met jou te maken.
Dat is natuurlijk een enorme gift van God. Daar mogen we heel dankbaar voor zijn. Daarom moeten we ook zorgen dat de omstandigheden om te trouwen optimaal zijn. En als de rabbijn straks zegt dat jullie datum niet zo goed gekozen is, tsja, dan zou zij zich daar niet tegen verzetten. Maar dat is haar mening natuurlijk.
"En anders," grapt ze vrolijk verder. "Anders kan je altijd nog voor de Burgerlijke Stand in Cyprus trouwen."
Als we buiten staan, voel ik het duizelen. Mijn God, hoe moest dit! We hadden de uitnodigingen al weken geleden verstuurd. De rabbijn had immers zijn toestemming gegeven. En we wisten dat we die toestand met vruchtbare en onvruchtbare dagen goed hadden berekend.
Tickets waren geboekt. Vrienden en familie uit Nederland en Amerika. Het was allemaal allang geregeld.
Erger nog, twee dagen na ons huwelijk zou de verhuiswagen voor de deur staan. We vertrekken naar Amerika. Mijn Grote Liefde moet zijn broer helpen met het opruimen van de rommel die zijn overleden vader twee maanden geleden heeft achtergelaten.
Dit is mijn grootste nachtmerrie.
Want als dit niet doorgaat, dan wordt het dus toch Las Vegas. Met Elvis achter het stuur door een drive-in-chapel, zie ik levendig voor me.
Niets is verdrietiger dan zo te moeten trouwen.
"Lieverd," zeg ik terwijl ik zijn hand vastpak, "ik wil niet in Cyprus trouwen. Ik wil net als mijn grootmoeder onder de choepa staan."
Hij kijkt me aan en zegt dat ik me geen zorgen moet maken. We verzinnen er wel iets op. Als we echt die vrijdag niet kunnen trouwen, doen we het zondag. De meeste gasten zijn er dan nog. We verhuizen gewoon een dag later. We hoeven het vliegtuig pas ’s avonds te halen. Dat kan net.
Ik sluit mijn ogen en probeer te berusten. Als het inderdaad geen goede dag is. Dan zal dit wel zo bedoeld zijn.
Thuis op het balkon denk ik er verder over na. Het is natuurlijk ook geen goede dag. Zo vlak na de vernietiging van de tempel. Waarom hadden we die datum eigenlijk gekozen? Zo’n zwarte bladzijde uit de Joodse geschiedenis.
Maar hoe langer ik er over nadenk, hoe bozer ik word. Hoezo geen goede dag! Ik weet zeker dat er toen ook mensen getrouwd zijn. Gewoon boven op de ruïnes van die tempel. Anders waren we nooit tweeduizend jaar verder gekomen. Daar stonden ze, midden in de nog nasmeulende as. Waarom?! Omdat die mensen vertrouwen hadden. Vertrouwen in de toekomst.
Omdat je er in gelooft. Anders trouw je niet. Je kunt ook van iemand houden zonder dat je trouwt. Juist door te trouwen, stap je de toekomst in. Samen. En als ik nadenk over mijn eigen Joodse geschiedenis, dan voelt dat ook alsof ik op de ruïnes sta van wat eens een groots en imposant bouwwerk geweest moet zijn.
En waarom sta ik hier? Ik kijk even naar de sterrenhemel boven ons balkon als ik in gedachte tot mijn grootmoeder spreek.
Niet bang zijn oma, zeg ik haar. Niet bang zijn nu ik wel voor het Jodendom heb gekozen. Ik weet dat je het anders wilde. Omdat je bang was. Omdat je hele familie uit elkaar is gerukt, omdat er niemand over was, behalve je eigen gezin, dat godzijdank wel is terug gekomen. Omdat je bang was dat jouw familie opnieuw… Maar juist daarom sta ik hier, oma. Omdat het nu anders is. Omdat we Israël hebben. Omdat Israël altijd een plek zal zijn waar we terechtkunnen. Niet bang zijn. Ik sta hier, juist omdat ik vertrouwen heb. Ik ga trouwen met de liefde van mijn leven. In Israël. Omdat ik geloof in een toekomst met hem. Hier oma. Geloof me.
Ik neem me voor om verder de beslissing af te wachten. Ik kan er niets aan veranderen op het moment.
En samen bellen we vast naar huis om iedereen voor te bereiden op een verandering van datum. Zeker weten we het nog niet. Maar de kans zit er in, laten we weten.
Jezzebel,
Amsterdam
Foto: S. Hüttenheim, Kneeling
Moedig, Jezz! Stand houden terwijl iedereen niet mee werkt.
Jezz,wat ben je sterk….
Weet je, ik zou je blind kunnen aanbevelen….
Maar nee, dan zou ik je prachtige afbeeldingen moeten missen.
Voor geen goud….
XScram
Lieverds,
Dank voor je fijne woorden. Soms weet ik het ook niet allemaal zo precies hoor, hoe dat moet. Maar ik weet dat ik mijn best doe, dan zal het wel goed zijn, uiteindelijk, of zo.
@Mo, dankjewel, dat kan altijd hoor, de kont tegen de krib 🙂
@Scram, dank dat je meekijkt, ik doe werkelijk mijn best. 🙂
Dag Liefies, later weer meer.
…ik lees en ik hoor in gedachten de Psalmen van David, gezongen door die kleine piechempies van het Kings College uit Cambridge…de haren op je armen gaan recht overeind staan….
ondanks mijn kritische houding t.o.v. religie, blijft jouw verhaal me toch boeien……..vooral omdat je het als een soort offer van genoegdoening voor je grootmoeder hebt volbracht…..niemand zei dat je dit moest doen..en je oma al helemaal niet..
kijk, daar zit nu de kracht van je, die je er tegen heug en meug door heeft geholpen…..
van zulke vrouwen hou ik…vrouw met ruggegraat, die tegen beter weten in doorzet en haar doel bereikt….
ik voel me aan je verwant….knokken voor de liefde…
Vanmiddag tijdens het lesgeven in de studio moest ik opeens aan je denken, omdat iemand opeens een Joodse uitdrukking gebruikte….
ik zag opeens jou voor me staan in je bruidsjurk onder die choepa…het kwam ook omdat ik onder een soort baldakijnachtig iets (gevormd door gordijnen) stond les te geven en mezelf in de spiegels zag….en ik dacht aan de vrijheid en de liefde en wat daar allemaal voor komt kijken…..
prachtig de foto boven…(ik lijk op haar maar ietsje voller)….de foto past weer uitstekend bij je verhaal…de onderlagen lees ik er ook in, in beide trouwens…..en steeds meer dat wat tussen de regels onzichtbaar is geschreven..
ik geniet er van en leer er van…..
jegkys
Reactie is geredigeerd
Pijnlijke toestanden allemaal, ik wil er net als oma graag op vertrouwen dat het allemaal goed komt Jezzebel! 🙂
Het komt allemaal goed! :-))
En zo is het Jezz., omdat we een Israël hebben!
Lieverds, ben ik nog even (ik kan het niet laten, dan weet je het wel 🙂
@Jeg, ik ben zo ongelooflijk blij met je woorden, ze raken me zo diep. En nu moet ik huilen.
Want ik weet dat je het ziet, dat het waar is, en ik moet ook lachen. Je weet toch hoe dat gaat, die heupen van die buikdanseres en zo. 🙂
Dikke kus, dank voor je prachtige woorden, ze maken me werkelijk blij.
@Alice, het komt altijd goed, tuurlijk, daar doe je je best toch voor?
@Jaap, ja, want de wereld draait… en zo 🙂
@Gingy, volgens mij niet precies zo, Gingy. Volgens mij heeft het met die heupen van die buikdanseres te maken die er eens haar best voor doet.
Ik zal het je vertellen, morgen.
Dag mooie mensen, wat houd ik van je! Oi va voi, dan weet je het wel 🙂
Zo mooi Jezzie, deze serie van jou. Ik lees het ademloos. Ik hoor je helemaal. Ga helemaal mee. Oef. Moet opeens denken aan Herzberg. Nee niet die, die andere. Abel. ‘Zonder Israel is elke jood een ongedekte cheque’. Ik weet niet zeker of ik het eens ben met die uitspraak. Maar die zin blijft al jaren door mijn hoofd spoken. En ergens zegt mijn nesjomme: ja. Zo is het. Maar als dat zo is, is het tegendeel ook waar. Maar zo simpel is het niet, he. Wat denk jij?
Reactie is geredigeerd
Goedemorgen 🙂
@Eline dankjewel.
Aan welke Herberg moest je nou denken?
Ik denk dat die woorden van die ongedekte cheque bullshit zijn, maar dat weet ik niet zeker.
Ik denk wel dat het belangrijk is dat Israël er is.
Maar daarmee is het Palestijnse vraagstuk nog niet opgelost.
Ik heb geen antwoorden op al die grote vragen. Ik doe maar gewoon mijn best op mijn eigen knullige manier, als ik het leuk vind of belangrijk of als ik het er eens over wil hebben en zo.
Dat is alles, ik heb de wijsheid niet in pacht, ik heb er alleen eens naar gekeken. Daar vertel ik je over.
Wat een prachtige, adembenemnde beschrijving van je liefdesdas. Godallenachtig, ik ben sprakeloos van ontroering. Dabk je Jezz, je ze me err op de aarde terug, er is zoveel moois en echts, ook al moet je het milimeter voor milimeter veroveren.
Ik blijf je met liefde lezen, dit vervolgverhaal dat je zo prachtig opbouwt. Dank je wel.
BEELDSCHOON
Hele stuk pleite….o so sorry…
Hoeft niet opnieuw he….mot nou mangera..?
Je hebt zo`n geweldig oog voor vormgeving,deze vrouw is zo prachtig,zonder dat je uitdagend borstwerk ziet.
Ik begrijp die mensen niet,die jouw die baan niet gaven!
ECHT NIET!
Heb je wel een goede port-folie?
Die combi met je tekst is zo geweldig fraai!
Snap dat geloof van geen kant,erg voor jou,dat je daarmee te maken hebt!
Hallo Liefies,
Fijn dat jullie er zijn. Het doet ook pijn dit stuk, zoveel confrontaties, zoveel waarheden en al die mensen die gelijk hebben en hun best doen of er van houden en oi va voi, soms is het een heksenketel.
Maar zo gaat dat als je er je best voor doet.
En echt, helemaal aan het einde zul je weten, waarom ik er van houd. Het is ook ongelooflijk mooi, hoe moeilijk ook.
@Yolande, ik moest giechelen om je tikfout, liefdesdas, die vond ik zo mooi, dat waarmee ik mezelf de das omdeed. Dat is leuk hoor. 🙂
@Dunja, je maakt me aan het lachen. Ja, weet je, dat is het precies, dat geloof van mij… daar kun je werelden mee wiegen, en mensen laten lachen… en zo. Want daar houd ik van.
Okay dan wachten we op jouw einde!
wat een kracht.
Zou jij in de roomse kerk trouwen met de liefde van je leven?
Zou jij je piem/klit laten besnijden voor de liefde van je leven?
Zou jij jezelf verloochen voor de liefde van je leven?
Nou ja met een c dan..
Waarom vinden al jouw vriendinnen hierboven jou dan zo sterk?
Ik snap het echt niet.
@Dunja,
De waarheid is, ik weet het niet. Ik weet dat ik heel ver zou gaan, totdat het genoeg is. Tot hier en niet verder. Ik heb dat vaker gedaan, en godzijdank heb ik voor al die vragen die jij me stelt nooit hoeven kiezen.
Dit waren die van mij. Die heb ik beantwoord, tot het laatste beetje, dat ben ik aan het vertellen.
Dat doet pijn. En ik weet niet waarom mensen mij sterk vinden, zelf voelt het vaak alsof ik niet anders kan, net weer even anders, toch weer even dwars, omdat ik vind dat het anders moet, alles.
Daar betaal je een prijs voor, altijd, wat je ook gelooft.
Ja,als je tegen de gevestigde orde ingaat,betaal je een hoge prijs,vertel mij wat…
Ok,ok ik moet het eerst beter lezen wat je schrijft,jij ging zover uit liefde.
Daarin ontmoeten wij elkaar,zo ben/doe ik ook.
Uit mijn ervaring kan ik je vertellen,dat je het NIET moet doen als het je stuk maakt,als het je zo`n pijn doet en als te zwaar aanvoelt.
Liefde moet lucht,licht en een gevoel van vertrouwen geven.
Als het dat niet doet is er iets mis,vermoed ik..
Ik ging uit liefde, totdat het op was. Toen deed ik het weer anders. Maar het mikwe heb ik van het begin tot het einde met al mijn liefde gedaan, al mijn kracht, helemaal niet moeilijk, ik was ijzersterk, niemand kon me omver krijgen daar in dat rabinaat, het ging uiteindelijk op mijn manier, dat betekent dat je soms moet buigen en soms je been stijf houden. Dat heb ik gedaan, zoals ik dacht dat het goed was, weet ik veel of het goed is, ik doe maar wat.
Ik vertel alleen mijn manier.
En alweer wil ik je bedanken, want je geeft me opnieuw een kans, om het nog beter te bekijken, scherper, ook naar mezelf.
En nu ga ik geloof ik eens even tekenen, ik houd van die pentekeningen, met eeuwige lijntjes die in elkaar verdwijnen en elkaar opvreten en weer terugkomen in een nieuw patroon. Daar ben ik al een tijdje mee bezig, op een rare manier troost het. Misschien dat ik er op een dag eens wat van laat zien, die eerste of zo.
Dag Mooie Vrouw, ik ben blij met je hoor. 🙂
Ha! ik kan nu ook weer giechelen, om jou en je malle avonturen en om mezelf met mijn typfouten! Ik moet gewoon een bril denk ik, en niet al te gauw op de ‘send’ knop drukken!
Ik ga een paar dagen weg- de bush in, 150 km van Rome, een onooglijk dorpje met een heel klein vriendinnetje (nog geen 1.55) en haar man. Aiaiai… ik voel de warme wind al aan mijn huid. Misschien te lang in Nederland geweest? ik kom terug bij jou, altijd! Er is ander weer op komst… in mijn hart.
Oh man, je maakt me blij! 🙂
Wat heerlijk dat je daar in het zonnetje gaat zitten met dat petite vriendinnetje, dat lijkt me heel fijn.
Weet je dat ik er broodjes bij ruik? Van die lekkere warme, beetje roomboter is eigenlijk al genoeg, dat het smelt, heel zachtjes.
Och wat zul jij genieten!
Dank dat je het me kwam vertellen. Ik ben zo blij dat je voor de leuke manier hebt gekozen. Dat ga ik ook doen hoor.
Er valt nog heel wat te lachen, huilen kan altijd nog, later en zo. 🙂