Dit is het moment… De papieren komen op tafel. De rabbijn met de scheve keppel leunt gemakkelijk achterover. Als eerste is mijn gigantische stapel aan de beurt. Hij wappert er doorheen en humt bewonderend ergens in het midden van al die paperassen. En kijkt me dan met een brede grijns aan.
"Wow," zegt hij in onvervalst Amerikaans. "Wow, ik zie de geschiedenis van je hele familie in jou. Hier zit je voor me, met papieren die zelfs voor hier uniek zijn, dit kopietje van de antieke huwelijksakte van jouw grootouders in mijn handen, niet in het Jiddisch of Hebreeuws opgeschreven. Maar in Ladino. De Spaanse variatie van het Jiddisch, zal ik maar zeggen. Jij bent niet zomaar Sefardisch Joods. Jij bent ‘Safardi Taor’. Puur. Jouw voorouders komen niet ergens vaag uit de buurt van Marokko. Jij bent van zuivere Spaanse afkomst, in een rechte lijn. Jouw voorvaderen hebben de inquisitie overleefd, zijn gevlucht naar het veel opener en vrijere Nederland. En hebben daar weer de holocaust overleefd. En hier zit je voor mijn bureau, lang en blond, de invloeden van de omgeving op je gezicht. Hier ben je, op het punt te trouwen met deze roodharige Israëliër. Wow," zegt hij nog eens.
Ik bloos een beetje verlegen en slaak een zucht van verlichting. Dat ging heel anders dan ik me voorstelde. De rest is een makkie, weet ik zeker. Alles heel nauwkeurig uitgerekend. Ook daarmee kunnen ze me niet verrassen. Fijn dat ik weet hoe het werkt, dan kun je er nog eens wat van zeggen, als het je niet bevalt, of zo.
En straks, neem ik me voor, straks als hij me vraagt naar mijn adres. En daarna dat van hem. En het zal blijken dat die hetzelfde zijn, dan zal ik hem recht aankijken. Hij heeft er niets mee te maken dat we samenwonen, wat hij daar ook van vindt. Hij moet maar met argumenten komen. Dan zal ik hem vertellen dat wij voor de Joodse wet, juist omdat we samenwonen, allang getrouwd zijn. En dat wij hier eigenlijk alleen maar onze kostbare tijd aan besteden om een formaliteit af te handelen.
En dan buigt de rabbijn zich over de weinige papieren van de Grote Liefde. Overlijdenscertificaat van zijn vader bovenop. Wat steekt het af tegen de andere, veel oudere vodjes. Daaronder zit het bewijs dat hij bar mitswe heeft gedaan. En daaronder zijn geboorte akte, de papieren van de besnijdenis en het geboortecertificaat van zijn moeder. Niet meer dan een paar velletjes. We kijken hem verwachtingsvol aan. We zijn klaar. Kom, laten we de datum vastleggen.
Hij kijkt van ons naar de papieren en weer terug naar ons. Hij schudt langzaam zijn hoofd.
"Is er iets niet in orde," vraagt de man van mijn leven beleefd, hij met dat mooie rooie haar.
De man houdt zijn kin vast en schudt nu krachtig zijn hoofd. De zwarte keppel die met een klipje aan zijn haar vast zit, bengelt driftig mee.
We kijken hem verbaasd aan. Wat is er aan de hand?
Hij zucht. Heel even maar, nauwelijks waarneembaar, maar ik zag het. Het spijt hem. Maar deze papieren zijn niet geldig. Moeilijk uit te leggen. Probleem met hem is dat hij zijn hele leven met reform Joden te maken heeft gehad. Vanaf zijn besnijdenis tot en met het begraven van zijn vader, een paar maanden geleden. En ja, reform wordt in Israël niet erkend. Daar vertelt hij ons toch niets nieuws mee. Bij de reform is iedereen Jood zodra hij een keppel opzet. "Dat zegt niets," voegt hij er nog aan toe.
"Ja maar," probeert hij. "Mijn vader is een sabra, hier geboren. In Israël. Hij was al de vierde generatie. Mijn vaders overgrootouders zijn hier gekomen vlak na de Russische revolutie, toen de pogroms in Polen en Rusland hele dorpen op de vlucht lieten slaan, naar Palestina."
De rabbijn bladert nog eens door zijn papieren. Hij aarzelt even en strekt dan zijn hand uit naar de telefoon. Even Long Beach bellen. Misschien kent iemand zijn familie.
We houden allebei onze adem in. Maar de Grote Liefde kijkt nuchter op zijn horloge en trekt verontwaardigd zijn wenkbrauwen op. Veel geluk, zie ik op zijn gezicht te lezen. Op dit tijdstip krijg je daar niemand te pakken. Het is midden in de nacht bij de Amerikanen. Hij kucht even en maakt de rabbijn duidelijk dat het vandaag niet meer lukt.
De rabbijn knikt. We moeten eerst maar zorgen dat we een fax krijgen van de orthodoxe gemeente uit zijn geboorteplaats, daar aan de andere kant van de wereld. Van iemand die wel betrouwbaar is, en die moet dan voor hem instaan. "Kom dan maar weer terug."
We staan allebei verslagen op. Hoe kan dit nou? Hij blijft steken op hem. Hij die een Joodse moeder én vader heeft. Een vader die geholpen heeft bij de opbouw van de staat, die hier in het leger heeft gezeten, die zijn beste vrienden in vele van Israëls oorlogen verloor. De beste jaren van zijn leven heeft zijn vader aan dit land gegeven. Hoe kan dit nou!
We halen gelaten onze schouders op. Het heeft geen enkele zin een scène te maken. Naar huis.
Amsterdam,
Jezzebel
Own Art, Jerusalem
Jezz. Wat een verhaal, lees je ademloos!
Gingy, thanks, zo blij dat je er bij bent. Wat een toestand was dit. Maar werkelijk het was ook mooi, uiteindelijk, het was alles.
Shavuah Tov Lieverd.
Wat mooi geschreven weer. Eerst zit ik te juichen voor jou, enige perkamenten geven cachet, n’est -ce -pas, dan de gotspe je roodharige liefde te…naja, gelukig had het toch nog een mooi eind, schrijf je. chuss
En dan is geduld dus belangrijk, en vertrouwen natuurlijk.
Met liefde tot mij genomen.
Erg mooi !
Good morning, zo, dit is uniek voor mij, ik heb totnutoe geslapen.
Oh man, ik moet nog zo ongelooflijk wennen aan hoe lang het hier licht is. Mijn lichaam is er werkelijk van slag van.
@Eric, ik was trots op die papieren van mij!
Je hebt geen idee, hoe vaak mensen tegen mij zeiden, "Ja, maar jij bent niet écht Joods."
Zelfs toen we terugkwamen bij het rabbinaat, jaren later, om te scheiden, had de portier het lef om tegen de Mooie Rooie te zeggen dat hij beter af was. Nu kon hij met een échte Jodin trouwen, na de scheiding.
Oi va voi, het verhaal gaat verder, zo gemakkelijk ging dat niet, een beetje trouwen. 🙂
@K, geduld is heel belangrijk in Israël, het is waarschijnlijk het eerste woord dat je leert, saflanoet, maar ook creatief oplossingen bedenken wordt goed gestimuleerd 🙂 ik ga het je vertellen, alles.
@Scram, wat zeg je dat mooi! 🙂 Dankjewel, er komt nog meer. 🙂
Dag Liefies, fijne dag.
Die beschrijving doet me ook aan Cuba denken.
@K, ah, vertel eens 🙂
Das heel simpel. Geduld omdat de spullen daar zelden voorradig zijn als ze nodig zijn. Eten, benzine, kleren, noem maar op.(closetpapier! Dat koop je als toerist; de mensen hebben zelf meestal niet). Die creativiteit is dan hard nodig om de zaken die niet functioneren op te lossen, zo goed als het kan.
Hi K,
Dank voor je antwoord. Het lijkt er inderdaad op, maar in Israël is het meeste materiële gewoon aanwezig in overvloed, soms wel wat duur, maar basis behoeften, zoals fruit, brood, melk en groenten bijvoorbeeld worden door de staat gesubsidieerd zodat het vrij goedkoop voor iedereen beschikbaar is.
‘Luxe-artikelen’ zoals bijvoorbeeld tampons, zijn echter hemelschrijend duur.
Israël is een land waar de bureaucratie hoogtij viert, dat heeft ook met de geschiedenis te maken – misschien dat ik er ooit nog eens toe kom om dat uit te leggen, hoe dat zit – en heel veel mensen die een grondig dwarse hekel aan regeltjes hebben en hun eigen plan trekken, soms heel lastig 🙂
Tjee, Jezzebel, wat gaat dat ver, allemaal. Ik lees het met speciale aandacht en leer je zo weer wat beter kennen. Aiaiai…
…jeeminee….wat een toestanden…..nee…ik had dat niet gekund en niet gewild, maar je weet het….deze danseres heeft de opvatting dat alleen liefde bindt….een trouwboekje is niet nodig…maar jij bent er doorheen gegaan….
je weet het smakelijk te vertellen….ik blijf die grote smile vasthouden bij het lezen…. schitterend….
ik ben de belofte nagekomen…kijk maar op m’n blog…..SHARING…..
jegkys
Prachtig verhaal Jezz, mooi geschreven en ook een mooie illustratie.
Ik word hier helemaal niet alleen maar gelukkig van, lieve Jez, ik word hier heel erg verdrietig van. Met de hele geschiedenis van jullie families in de hand wordt je afgewezen. Om wat eigenlijk. Waar waren ze bang voor? Het geloof is geen mysterie hoor, het geloof is gebouwd om vreemden buiten te houden. Voor mij voelt dat zo. Ik las dit weekend ‘de mensen zijn slecht’, uit de mond van Tijs van den Brink. ‘en het geloof biedt ze troost’ zei hij er achter aan. Maar dat je gelooft betekent niet dat je een goed mens bent. Ik moet nu stoppen, ik word nu echt kwaad.
Liefies ben ik weer even,
Ik wil dit verhaal vertellen om je te laten zien hoe de dingen soms gaan. Niet om te veroordelen of daar een mening over te hebben, wat heb je daar aan?
Ik wilde je alleen laten zien dat als je iets wilt, dat je er soms je best voor moet doen.
En ik vertel je hoe dat gaat. Dat is alles.
Gaat ie:
@Yolande, ja het was een toestand, maar wel erg interessant om eens goed te zien hoe dat werkt en hoe dat gaat. In feite hebben wij nog ‘mazzel’ gehad, want alles was uiteindelijk kosher.
Ik ga het je vertellen, heel precies. 🙂
@Jeg, ik heb bij je gekeken en ik vind het mooi! Wow, wat maak je me daar blij mee 🙂
Ik begrijp je heel goed, uiteindelijk is het ook zo, alleen liefde bindt.
Maar liefde laat zich ook niet klein krijgen door zo’n lastig rijtje rabbijnen. 🙂
@Mo, dankjewel Lieverd, er komt nog meer. 🙂
@Daan, Liefie, niet boos worden. Want ik ben het helemaal met je eens. Wat een bullshit, als je gelovig bent, ben je nog niet zo maar een goed mens!
Ik ben niet religieus, maar in Israël kreeg ik er wel mee te maken, hoe dat gaat als staat en kerk niet gescheiden zijn.
En weet je, wij hadden het nog ‘gemakkelijk’ er zijn mensen die niet mogen trouwen. Punt. Basta. Valt niet meer aan te toornen.
Een andere oplossing voor dat soort stelletjes, die liever niet te maken hebben met de perikelen van de heren rabbijnen, is in Cyprus voor de burgelijkestand te trouwen. Dat zou een prachtige bruiloft kunnen zijn met blote voetjes aan zee, daar waar Venus is geboren.
Maar dat wilde ik niet. Ik wilde de traditie voortzetten, zoals generaties vrouwen dat hebben gedaan in mijn familie. Ik wilde persé onder de choepa, dat huwelijksbaldakijn. Ik zal je vertellen hoe dat ging.
Dag Liefies, tot straks, ik heb nog meer te vertellen, we zijn er nog niet. 🙂
Antispam 18, zoals verwacht. Hele mooie serie Jezz, goed beschreven. Heel precies.
Je antwoord maakt me rustig, en dat was ik al. Ik zie de liefde in de gezichten van mijn lief en mijn kinderen, en ik weet dat dat het belangrijkste is. Dat je de liefde in je hart voelt.
Wat ik wel ontroerend vind is het in de voetstappen willen treden van de vrouwen voor jou. Dat is wat de invloed is van generaties. Mooi.
Liefies, Eline en Daan, thanks, blij dat jullie er bij zijn.
Dikke kus, gewoon, zomaar 🙂
ik word er droevig en boos van. Ben ook in een opstandige bui dus daar zal het ook wel aan liggen 🙂
Ben wel benieuwd naar het vervolg.
Maar weet je Door, ik ben blij dat jij er bij bent, misschien kun je het verder dragen, dat wat je gezien hebt en wat jouw mening is, alles.
Want weet je, volgens mij is er maar één manier, en dat is samen, jij zoals ik, met al onze verschillen.
We kunnen de wereld heel zachtjes wiegen, als we willen.
Dag Liefie, blij dat je er bij bent, en ik meen dat werkelijk.
🙂
Okee dan, drie vrouwen in de boomgaard, dat kan ik wel aan. Moet er wel een rood wijntje mee voor Door. Of heb je andere wensen? (zie het vorige blog van Jezz Door).
Sweet dreams, Daan
rode wijn is goed!
Zet nog even Coldplay op en ga dan slapen. De liefde, oh oh, de liefde!